Epilepsie

TWEE BELANGRIJKE DISCLAIMERS:

Deze webpagina is alleen bedoeld als kennismaking. Ik ben geen dokter. Als je zelf met ziekte en handicap te maken krijgt, ga dan te rade bij een arts.
Ik doe mijn best om mijn informatie uit betrouwbare bronnen te halen. Niettegenstaande is het altijd mogelijk dat er ergens een fout insluipt. Als je een fout vindt, mag je mij dat steeds laten weten.

De stoornis

Epilepsie is een stoornis die zich kenmerkt door aanvallen. Het is geen gemakkelijke stoornis om te bespreken, want epilepsie bestaat in diverse vormen en oorzaken. Cijfers op internet spreken van een voorkomen bij 1 % van de bevolking. Iedere mens kan wel eens een epileptische aanval krijgen; bij een epilepsie-patiënt treden deze aanvallen regelmatig op, al dan niet "uitgelokt" (zie verder).
Epilepsie werd vroeger ook "de vallende ziekte" genoemd.

Mechanisme

Sommige bronnen vergelijken een epileptische aanval met een elektrische kortsluiting. De gelijkenis is inderdaad groter dan je zou denken.
Onze zenuwcellen communiceren met elkaar door prikkels door te geven. Dit gebeurt door middel van kleine elektrische signalen.
Een epileptische aanval vindt plaats wanneer deze communicatie tussen hersencellen fout loopt. Het gevolg is dan een forse ontlading (groter dan gewoonlijk); dit is de eigenlijke aanval.

Soorten aanvallen

Epileptische aanvallen onderscheidt men gewoonlijk in twee groepen: partiële aanvallen en gegeneraliseerde aanvallen.

Een partiële aanval is een aanval die in een (kleiner) deel van de hersenen plaatsvindt. De aard van de aanval verschilt dan naargelang de plaats waar de aanval gebeurt:

in de temporale kwab (ook wel slaapkwab genoemd) kan de aanval angst, het horen van geluiden, doelloze bewegingen en verminderde reactie op prikkels veroorzaken.
in de occipitale kwab (achterhoofdskwab) kan een aanval "flitsen" of hallucinaties veroorzaken.
in de pariëtale kwab (Wandbeenkwab) is de aanval op het voelen gericht, bijvoorbeeld door tintelingen of "slapende" ledematen.
in de frontale kwab (voorhoofdskwab) kan de aanval motorische stoornissen veroorzaken, bijvoorbeeld heftige bewegingen. Ook roepen en/of het wegdraaien van het hoofd of de ogen kunnen voorkomen.

Men spreekt over een eenvoudige partiële aanval als het bewustzijn niet verstoord wordt, en over een complexe partiële aanval als dat wel het geval is.

Een gegeneraliseerde aanval is een aanval die zich in de hele hersenmassa voordoet. Bij zo'n aanval is er altijd sprake van bewustzijnsverstoring (al is die soms heel kort). Gegeneraliseerde aanvallen hebben diverse gevolgen: schokkende bewegingen van de ledematen (zogenaamde myoclonieën), "absences" (even "van de wereld" zijn), verkrampte spieren ("tonische aanval") of spierverslapping ("atonische aanval").

En om het helemaal moeilijk te maken kan een partiële aanval soms overgaan in een gegeneraliseerde aanval; dit noemt men een secundair gegeneraliseerde aanval.

Oorzaken

Mogelijke oorzaken van epilepsie zijn al net zo verscheiden als de aanvallen. Enkele oorzaken zijn:

hersenaandoeningen: letsel, ontsteking, beschadiging door bvb. een auto-ongeluk, afwijkingen in de "bouw" van de hersenen, zuurstoftekort tijdens de geboorte, ...
epilepsie heeft een erfelijk kantje.
bepaalde syndromen hebben epilepsie als symptoom: het syndroom van Lennox-Gastaut, syndroom van West, ... kan de gevoeligheid voor epilepsie vergroten. Bij syndromen zoals Down, Angelman en Rett kan er een afwijking in de hersenbouw zijn waardoor epilepsie kan ontstaan. Andere syndromen waarbij epilepsie soms optreedt en die op deze website voorgesteld worden, zijn het Kabukisyndroom, het syndroom van Sotos, het syndroom van Sturge-Weber, het syndroom van Wolf-Hirschhorn en het Triple X-syndroom.

Bij ongeveer de helft van de epilepsiepatiënten vindt men geen aanwijsbare oorzaak.

"Triggers" voor aanvallen

Omstandigheden die een aanval kunnen uitlokken zijn:

lichtflitsen (tegenwoordig staat in vele handleidingen van videospellen een waarschuwing hieromtrent)
hard (al dan niet onverwacht) lawaai
angst
slaaptekort
...

Opgelet: epilepsie-aanvallen hebben niet noodzakelijk een trigger nodig.

Waarom hebben mensen met epilepsie het soms moeilijk?

Een epilepsie-aanval op zich is meestal niet eens zo erg - al lijkt het mij geen prettige ervaring. Het grote probleem met epileptische aanvallen is, dat ze soms op ongepaste momenten komen en dan kunnen er wél gevaarlijke situaties ontstaan. Als iemand bijvoorbeeld tijdens het autorijden een aanval krijgt, kan hij/zij verongelukken (sommige mensen met epilepsie mogen wettelijk niet autorijden).

Om wat dichter bij huis te blijven: een goede vriend van mij had eens een epilepsie-aanval. Hij viel op de rand van een houten meubel en liep zo ernstige schade op aan zijn rug...

Daar komt nog bij, dat er op Epilepsie kennelijk nog steeds een soort taboe rust. Mensen schrikken erg als iemand een aanval krijgt, en reageren soms negatief.

Hoe worden ze geholpen?

Er bestaat medicatie die epileptische aanvallen helpt te voorkomen. Soms worden mensen met partiële epilepsie geopereerd, bijvoorbeeld als de medicatie niet aanslaat, en als men de plaats waar de epilepsie begint (deels) kan verwijderen zonder schade te veroorzaken.
Jonge kinderen met epilepsie hebben soms baat bij het zgn. "ketogeen dieet" :een dieet met weinig eiwitten maar veel vetten. Sommige mensen hebben ook baat bij prikkeling van de nervus vagus of zwerverszenuw (een zenuw die de hersenen met andere delen van het lichaam verbindt) door middel van een pacemaker.

Meer op deze links

De website http://www.epilepsie.nl van het (Nederlandse) Nationaal Epilepsie Fonds biedt tonnen aan informatie.
Voor Vlaanderen is er de Epilepsie Liga, op http://www.epilepsieliga.be. Op hun website vind je ook veel informatie, waaronder Eerste Hulp bij aanvallen.
Eveneens in Vlaanderen: vzw Ikaros geeft informatie en organiseert activiteiten. Hun website is http://www.epilepsiegroep-ikaros.be.

Terug naar de lijst met Handicaps