Borderline (emotieregulatiestoornis)

TWEE BELANGRIJKE DISCLAIMERS:

Deze webpagina is alleen bedoeld als kennismaking. Ik ben geen dokter. Als je zelf met ziekte en handicap te maken krijgt, ga dan te rade bij een arts.
Ik doe mijn best om mijn informatie uit betrouwbare bronnen te halen. Niettegenstaande is het altijd mogelijk dat er ergens een fout insluipt. Als je een fout vindt, mag je mij dat steeds laten weten.

De stoornis

Borderline, tegenwoordig ook wel bekend als emotieregulatiestoornis, is een persoonlijkheidsstoornis met als belangrijkste kenmerken:

Een "extreme" visie op mensen en de wereld: extreem zwart/wit-denken. Borderliners zien dingen en mensen ofwel heel positief, ofwel heel negatief.
Een laag zelfbeeld.

Vroeger dacht men dat borderline een "grensgeval" was tussen psychose en neurose (vandaar de naam Borderline); tegenwoordig ziet men dit als een op zichzelf staande stoornis.

Gevolgen en symptomen

De twee kenmerken lijken op zich niet veel, maar ze beïnvloeden wel het hele leven van de patiënt:

Voortdurend van het enorm positieve naar het extreem negatieve overspringen is op zichzelf al heel vermoeiend, niet alleen voor de borderliner zelf, maar voor zijn hele omgeving. Zwart/wit-denken over mensen heeft tot gevolg dat deze laatsten voortdurend te maken krijgen met (overdreven) genegenheid en volledige afwijzing. De overgang tussen beide manieren van denken kan gebeuren door kleine, onschuldige dingen, bijvoorbeeld door iets wat je tegen hem/haar zegt.
Een voorbeeld: iemand met borderline kan periodes doormaken waarin hij/zij je bij wijze van spreken niet met rust kan laten. Als je iets tegen hem/haar zegt wat niet slecht bedoeld is (maar wat door hem/haar als negatief ervaren wordt), kan het gebeuren dat hij/zij plotseling niet meer met je wil praten.
Bij een extreem wereldbeeld hoort helaas ook dikwijls een extreme levensstijl. Als bij borderliners de negatieve visie overheerst, geraken ze in conflict met anderen (bvb. vechtpartijen) en hebben ze soms last van paranoia. Als ze alles positief zien, zijn ze geneigd tot impulsieve dingen: (te) veel geld uitgeven, schulden maken, ...
Een ander gevolg van het extreme zwart/wit-denken is, dat ze dikwijls moeite hebben om relaties aan te gaan en te onderhouden. Vaak hebben ze zo'n angst om iemand te verliezen, dat ze de relatie zelf gaan beëindigen (als er geen reden toe is) - het is een mislukte manier om de relatie onder de eigen controle te houden.
Het lage zelfbeeld leidt dikwijls tot depressie en zelfverminking.
Andere symptomen zijn: een gevoel van leegte, controledrang, angst en soms zelfs korte psychotische verschijnselen.

De stoornis verbetert meestal met de jaren (rond het dertigste levensjaar).

Zijn mensen met Borderline, gezien deze symptomen, onmogelijk in de omgang?

Niet noodzakelijk. Ik heb veel met borderliners samengewerkt, en in de praktijk valt de stoornis beter mee dan de theorie doet geloven.
Daar zijn twee redenen voor: ten eerste geldt voor borderline hetzelfde als voor zowat alle medische syndromen: elke borderline-patiënt is anders en niet iedereen heeft alle symptomen.
En ten tweede hebben deze mensen vooral moeite met de relaties tot hun dierbaren - hun familie, partner of vrienden. Met een werkrelatie en meestal ook met vriendschapsrelaties hebben ze meestal minder moeite (al verschilt de ernst van de stoornis van persoon tot persoon). Voor hun familie en soms ook voor hun vrienden daarentegen is de relatie moeilijk: perioden van overheersende aandacht wisselen immers abrupt af met complete afwijzing. In de praktijk gebeurt het dan ook dikwijls dat de omgeving heel voorzichtig met de borderliner gaat omspringen om geen afwijzingsreactie uit te lokken (wat meestal uiteindelijk toch gebeurt).

Oorzaken

Hierover bestaat (nog) geen zekerheid. Een combinatie van een lichamelijke stoornis (in de hersenen) en ervaringen in de kindertijd worden meestal als oorzaak naar voren geschoven.

Waarom hebben mensen met Borderline het soms moeilijk?

Zoals eerder gezegd is het extreme zwart/wit-denken op zich al een uiterst vermoeiende bezigheid. Soms ontspoort de stoornis (schulden maken, vechtpartijen , zelfverminking, ...). Daarnaast worden deze mensen dikwijls door hun omgeving als "moeilijk" bestempeld. Men beseft vaak niet dat het hier om een stoornis gaat, waar de patiënt niet zelf voor gekozen heeft (wat niet wil zeggen dat ze niet verantwoordelijk zijn voor hun daden) en waarvoor hij/zij hulp nodig heeft.

Hoe kunnen ze geholpen worden?

De stoornis zelf vermindert meestal met de tijd, maar natuurlijk heb je daar niets aan als je nog heel jong bent. Psychotherapie kan veel goed doen, al dan niet gecombineerd met een opname. De stoornis zelf zal er niet door verdwijnen, maar men kan wel leren hoe men met de symptomen kan omgaan. Veel hangt af van de ernst van de stoornis; sommige mensen met borderline weigeren therapie.
In de praktijk biedt een goede structuur dikwijls een helpende hand. Een vaak terugkerend onderdeel van de therapie is dan ook het opstellen van een dagindeling, en zich daaraan houden.

Meer op deze link

Bij onze vrienden in Nederland is de Stichting Borderline actief. Zij bieden allerlei info voor Mensen met Borderline, alsook lotgenotencontact, informatie voor familie en vrienden, en zelfs allerlei videoclips op https://stichtingborderline.nl.

Terug naar de lijst met Handicaps