Waan van Cotard

TWEE BELANGRIJKE DISCLAIMERS:

Deze webpagina is alleen bedoeld als kennismaking. Ik ben geen dokter. Als je zelf met ziekte en handicap te maken krijgt, ga dan te rade bij een arts.
Ik doe mijn best om mijn informatie uit betrouwbare bronnen te halen. Niettegenstaande is het altijd mogelijk dat er ergens een fout insluipt. Als je een fout vindt, mag je mij dat steeds laten weten.

De stoornis

De waan van Cotard, ook bekend als Syndroom van Cotard (alhoewel het eigenlijk geen echt medisch syndroom is) is een psychische stoornis waarbij nihilistische wanen tegenover het eigen lichaam optreden. In verstaanbaar Nederlands betekent dit dat Cotardpatiënten de waan hebben dood te zijn of niet te bestaan, of dat bepaalde organen en/of bloed ontbreken. Sommigen krijgen de waan onsterfelijk te zijn, of geen voedsel meer nodig te hebben. De stoornis gaat dikwijls samen met depressie, schuldwanen en hypochondrie.

Beseffen deze mensen dat ze aan een waan lijden?

Gewoonlijk niet. Het is enorm moeilijk om je tegen een waan te verzetten. Je krijgt continu de indruk dat de waan werkelijkheid is, en dan is het niet eenvoudig om te gaan geloven dat het juist níet zo is.

Oorzaken

Hierover bestaan verschillende theorieën:

De waan van Cotard is soms onderdeel van Psychose of Psychosegevoeligheid. Er is weleens discussie of de waan van Cotard als symptoom of als "volledige" (op zichzelf staande) stoornis moet gezien worden. Op deze pagina beschouwen we Cotard als "zelfstandige" stoornis.
Cotard treedt soms op na hersenletsel; kennelijk zijn er in onze hersenen structuren die ons doen beseffen dat we niet dood zijn of organen missen. Als deze structuren beschadigd worden, zouden we nihilistische wanen kunnen krijgen.
Een andere theorie stelt dat de oorzaak ligt in het ontbreken van een emotionele respons vanuit de hersenen, net zoals de waan van Capgras: wanneer we iemand herkennen, hebben we herinneringen aan de persoon, maar ook aan de gevoelens die daarmee gepaard gingen. Bij de waan van Cotard zouden we bij het bekijken van ons eigen gezicht die emotionele respons niet meer hebben, bijvoorbeeld door hersenbeschadiging. Dat veroorzaakt een bepaald gevoel van afstandelijkheid, die dan zou kunnen overgaan in de waan van Cotard.

Waarom hebben mensen met Cotard het soms moeilijk?

Dit behoeft nauwelijks uitleg. Het verlies met de realiteit kan gemakkelijk ontaarden in gevaarlijk gedrag: niet meer eten, gevaarlijke dingen gaan doen omdat men zich onsterfelijk waant, … bovendien is de waan dood te zijn of organen te missen niet bepaald prettig.

Hoe worden ze geholpen?

Van diverse medicatie, waaronder antipsychotica en antidepressiva, zijn positieve resultaten bekend. Soms gebruikt men ook Elektroconvulsietherapie, waarbij men onder narcose bepaalde hersendelen elektrisch prikkelt.

Terug naar de lijst met Handicaps