Dierenwelzijn

Wie beweert dat Bezoekers graag Dieren zien, is maar half correct. Gasten willen gezonde Dieren zien - dat is het hele plaatje. Net zoals in Zoo Tycoon 2 zijn alle Bezoekers volleerde biologen. Als een dier ongelukkig en/of ongezond is, zien de Parkgasten dat meteen, en daar houden ze absoluut niet van. Gevolg: vele donaties die je misloopt, ontevreden Parkgasten en, als de Dieren ongezond blijven, Demonstranten in je zoo, wat de slechtste reclame is die je je maar kunt voorstellen.

Natuurlijk kan je in zo'n geval een Dierenarts roepen, maar nog beter zou zijn, dat ziekte en ongelukkigheid voorkomen worden door goede verblijven en goede verzorging. Wat overigens niet altijd even gemakkelijk is. Je kan de behoeften van een Dier nagaan door dat Dier te selecteren.
Hieronder vind je een inventaris van de behoeften van je Dieren: hoe beter je aan hun behoeften tegemoetkomt, hoe blijer en gezonder ze zullen zijn en hoe groter de kans dat ze zich succesvol zullen voortplanten. Dieren die van ziekte en verwondingen gespaard blijven, zullen ook langer leven!

Verblijfsdieren
Het Welzijn van Verblijfsdieren omvat vele behoeften:

Voeding:
- Eten. De (dieren)liefde gaat door de maag en dat is in Planet Zoo niet anders.
- Kwaliteit laatste eten. Eten is één zaak, maar dat eten moet natuurlijk wél geschikt zijn voor het dier. Met Onderzoek naar de behoeften van een Dier, zullen je Verzorgers het ideale voedsel voor je Dieren kunnen klaarmaken.
- Drinken. Net als mensen bestaan Dieren voor een groot deel uit vocht, en ook zij moeten die hoeveelheid vocht op peil kunnen houden.
- Frisheid laatste drinken. Waarschijnlijk is er hier een vertalingsfout gebeurd, en bedoelen ze "versheid" in plaats van "frisheid". Dieren hebben een soort van natuurlijke weerstand tegen vuil water, maar alle beetjes helpen om hun Gezondheid optimaal te houden. Als je natuurlijke drinkplaatsen (poeltjes, vijvertjes, ...) gebruikt, kun je de waterkwaliteit op peil houden door het plaatsen van een Waterzuiveringsinstallatie.
Sociaal:
- Sociale groep. In Planet Zoo is het vooral het aantal volwassen individuen dat hier meespeelt. De ideale grootte van de groep vind je als je op een dier klikt, op het tabblad "Sociaal". Maar zelfs als de groep groot genoeg is, kunnen er conflicten ontstaan tussen groepsleden. Als je groep bijvoorbeeld tien mannetjes en één wijfje telt, zullen de mannetjes zo goed als zeker met elkaar vechten om te mogen paren. Eigenlijk moet je bijna altijd opletten met de mannetjes, met name als de Diersoort werkt met alfamannetjes. Zodra een mannelijk jong volwassen wordt, kan je er donder op zeggen dat hij regelmatig zijn vader zal uitdagen voor de alfastatus. Sommige soorten (bijvoorbeeld de Wolven) werken met alfapaartjes, en dan zien we hetzelfde fenomeen ook bij wijfjes. Met een patch is het gedrag bij Wolven en Afrikaanse Wilde Honden echter realistischer gemaakt, en zullen de verschillende familieleden niet meer met elkaar vechten. Enkele recente toevoegingen hebben dit gedrag "overgeërfd". De Capibara's, bijvoorbeeld, hebben een Alfamannetje. Toch kan je meerdere volwassen Capibara-mannetjes in het Verblijf houden zonder dat er gevechten optreden. Dit zijn echter de uitzonderingen en niet de regel.
- Ruimte. Ieder dier heeft genoeg levensruimte nodig, en dus moet je kooi groot genoeg zijn. Sommige dieren hebben daarnaast ook nog een bepaalde hoeveelheid (al dan niet diep) water nodig, en soms zelfs ruimte om te klimmen.
- Stress. Af en toe heeft zelfs het meest sociale Dier een moment van rust en eenzaamheid nodig. Dieren die gestresseerd geraken, zullen zich proberen te verstoppen. Dieren die Neutraal of Schuw zijn tegenover Bezoekers, zullen de nieuwsgierige blikken van Parkgasten slecht verteren. Dit kan je oplossen door Eénrichtingsglas te gebruiken en/of de Bezoekers uit het Verblijf te houden.
Verblijf:
- Reinheid. Ik hoef niet uit te leggen wat er gebeurt als een Dier gegeten en gedronken heeft. Het is belangrijk dat uitwerpselen regelmatig worden opgeruimd door je Verzorgers. Een Verblijf vol uitwerpselen is een broeihaard voor allerlei Ziekten: als de Reinheid onder de 65 % zakt, lopen je Dieren gevaar.
  Karkassen van dode Dieren die niet opgeruimd worden, en Voedsel dat rechtstreeks op de grond geplaatst wordt, halen eveneens de Reinheid van het Verblijf naar beneden.
- Temperatuur. Wat vooral belangrijk is, is het biosysteem waarin je je dierentuin opbouwt. Je kan geen Woestijndierentuin openen, daarin Wolven of Grizzlyberen adopteren, en vervolgens verwachten dat alles naar wens verloopt. De oplossing? Bij de Verblijfsobjecten vind je koelers en warmte-elementen, die je in je verblijven kan zetten, en instellen op de gewenste temperatuur. Zo'n element heeft een beperkte omgeving waarin het werkzaam is, en zeker in grote kooien zal je dan ook meerdere van deze dingetjes nodig hebben.
  Om een voorbeeld te geven: ik had een dierentuin in de toendra, en daar had ik Gavialen geadopteerd. Zolang het weer goed bleef, was alles okee. Maar als het begon te regenen/sneeuwen, daalde de temperatuur, en hadden mijn Gavialen het te koud, met Demonstranten tot gevolg. Ik plaatste warmte-elementen en hiermee was de temperatuur altijd op peil.
- Terrein. Dieren hebben zo hun voorkeuren voor terrein en terreintype. Hoog gras, laag gras, zand, aarde, steen, tot zelfs sneeuw, moeten al dan niet in een bepaald percentage aanwezig zijn in het dierenverblijf om je schatten gezond te houden.
- Planten. Om je Dieren gelukkig te maken, creëer je best een omgeving die op hun natuurlijke biotoop lijkt. Plaats genoeg planten uit de Biotoop en het Continent van je Dier, om de leefomgeving voor je logés wat meer "thuis" te maken.
  Niet iedere Diersoort heeft evenveel Planten nodig.
- Stevige schuilplaats.
Verrijking:
- Voerverrijking voor soort. Alle "niet-met-je-eten-spelen"-kreten van onze moeders ten spijt, kunnen Dieren in Planet Zoo spelen met/werken voor hun eten. Sommige grazers kunnen bijvoorbeeld eten uit een Opgehangen Feeder (net zoals ze in de vrije natuur soms de takken van een boom eten); voor vleeseters is er dan weer onder andere de "hondenbal" met voedsel.
- Speeltjesverrijking voor soort. Dierenspeelgoed. Apen en vleeseters hebben veel aan speeltjes, maar zelfs grazers kunnen er ook (weliswaar beperkter) profijt van hebben.
- Bonus voor andere soorten. Sommige Diersoorten (vooral planteneters) leven in de vrije natuur samen met andere soorten, en kunnen dat in de dierentuin ook. Kijk in de Zoopedia of je dieren graag een multisociaal verblijf bewonen.

Vivariumdieren
Vivariumdieren zijn wat gemakkelijker te verzorgen dan Verblijfsdieren, in die zin dat hun behoeften wat beperkter (lees: simpeler) zijn. Niettemin hebben ze óók aandacht nodig, en Demonstranten kunnen net zo goed voor hen komen protesteren, als voor de Verblijfsdieren.

Voeding:
- Eten. Is er genoeg te bikken voor deze Dieren?
- Drinken. Drinkwater is ook voor deze jongens essentieel.
Sociale gezondheid:
- Sociale groep. Bij Vivariumdieren is de hoeveelheid individuen net zo goed van tel, en in tegenstelling tot bij de Verblijfsdieren tellen jonge individuen hier wél mee in de groep. Een te grote groep kan de Dieren van streek maken.
Vivarium:
- Ontwerp. Je Vivarium heeft natuurlijk al een aangepaste omgeving, maar door middel van Onderzoek kan je nog meer items vrijspelen voor de Dieren. Die kan je dan activeren als je op je Vivarium klikt (zie de FAQ-lijst voor gedetaileerde uitleg).
- Reinheid. Verzorgers moeten ervoor zorgen dat het Vivarium proper blijft, om te voorkomen dat de Dieren ziek worden.
- Temperatuur. Iedere Diersoort heeft een temperatuurzone waarin ze zich kiplekker voelen. Je kan deze zone vinden in de Zoopedia. Door op het Vivarium te klikken, kan je de Temperatuur instellen door de sliders te verslepen (zie de FAQ-lijst).
- Vochtigheid. Net zoals de Temperatuur hebben de Dieren ook een bepaalde Vochtigheidsgraad nodig. Je kan deze instellen zoals je de Temperatuur instelt.
  Voor Dieren uit het Toegankelijk Vivarium moet je de Vochtigheidsgraad niet instellen.

Ziektes
In Planet Zoo bestaan er zo maar eventjes 25 ziektes waaraan je Verblijfsdieren kunnen lijden. Als de Reinheid van het Verblijf zakt tot 65% of lager, is er risico op ziekte bij de Dieren die er wonen. Ziek worden is echter niet altijd een gevolg van een vuil verblijf - soms gebeurt het, dat je een Dier adopteert dat ergens in beslag genomen of gered is, en ziek blijkt te zijn als het in je zoo aankomt. Op zo'n moment moet je de Dierenarts roepen (klik op het zieke Dier en dan op de knop "Dierenarts roepen"), die het zieke Dier zal meenemen naar de Dierenartspost voor behandeling. Als het Dier genezen is, wordt het terug in zijn verblijf gezet. Je kan het Quarantaineverblijf gebruiken om pas aangekochte Dieren te testen op ziekte of verwonding, vóór ze naar hun Verblijf gaan.

Onderzoek uitvoeren naar ziektes, is belangrijk. Iedere ziekte heeft 3 Onderzoeksniveaus en als je ze onderzoekt, zal de behandeling van die ziekte sneller en efficiënter gebeuren.

De ziektes zijn:

Apenpokken: een Westafrikaanse/Middenafrikaanse ziekte, die gek genoeg vooral bij knaagdieren voorkomt, en ook Mensen kan ziekmaken.
Bordetella: oftewel Kinkhoest, een zeer besmettelijke ziekte van de luchtwegen.
Botulisme: dit wordt veroorzaakt door de bacteriën Clostridium Botulinum en Clostridium Argentinense. Botulisme veroorzaakt verlammingen aan de spieren; het is een ziekte die In Het Ware Leven waterdieren treft.
Campylobacteriose: zijnde een infectie met de Campylobacter-bacterie. Deze bacterie kan ontstekingen aan de darmen veroorzaken.
EEHV: afkorting van de Engelse naam Elephant Endotheliotropic Herpesviruses, oftewel: een olifantsvirus. In het echte leven is het vooral de Indische Olifant die hier last van heeft.
FIP: afkorting van Feliene Infectueuze Peritonitis, een ongeneeslijke buikvliesontsteking bij katten.
Hepatitis A: een virusontsteking die de lever aanvalt.
Herpesvirus schildpadden: Herpesvirussen (er bestaan verschillende "soorten") zijn ook bij Mensen bekende ziekteverwekkers.
Hondenziekte: een virale ontsteking.
Klassieke varkenspest: een virusziekte en inderdaad gevaarlijk voor varkens.
Koepokken: inderdaad in de eerste plaats een virusziekte van runderen, maar in het ware leven kunnen ook Mensen er ziek van worden. De Latijnse naam van de ziekte is "Vaccinia" ("van de koe"); de term "vaccineren" komt hiervandaan.
Kwade Droes: een infectie door de bacterie Streptococcus Equi, voorkomend bij paarden.
Listeriose: infectie door de bacterie Listeria Monocytogenes. Deze jongen gedijt bij temperaturen waarin we ons voedsel bewaren (de ijskast!) en enkele uitbraken hebben bij ons het nieuws gehaald.
Mond- en Klauwzeer: een virusziekte, heel besmettelijk voor evenhoevigen. Dieren kunnen eraan sterven. In de praktijk gebeurt dit niet dikwijls - er wordt, bij een grote uitbraak wel dikwijls "preventief opgeruimd" door alle evenhoevigen in de besmettingszone te doden...
MRSA: de bacterie Meticilline-resistente Staphylococcus Aureus, beter bekend onder de volksnaam Ziekenhuisbacterie. In Het Echte Leven worden ook Mensen hiervan ziek en als dat gebeurt, moet hij/zij in quarantaine. MRSA ontwikkelt steeds meer resistente vormen; de behandeling van MRSA is er de laatste tijd dan ook niet simpeler op geworden.
Mycoplasmose: wordt veroorzaakt door Mycoplasma-bacteriën (erg kleine bacteriën: ze zijn nauwelijks een tiende micrometer groot). Sommige soorten kunnen in Het Ware Leven ook Mensen ziek maken.
Nijlkrokodilpokken: de Nijlkrokodil komt niet voor in het spel, maar ook andere Dieren kunnen hier ziek van worden.
Q-koorts: infectie door de bacterie Cowiella Burnetii. In het ware leven kunnen zowel Dieren als Mensen hiervan ziek worden.
Rotavirus: het Rotavirus is bij Mensen berucht als veroorzaker van diarree en braken, vooral bij jonge kinderen (in de arme landen is het een belangrijke oorzaak van kindersterfte).
Salmonellose: een infectie met de Salmonella-bacterie. Bij Mensen is Salmonella berucht voor infecties via het voedsel.
SHFV: afkorting van de Engelse naam Simian Hemorrhagic Fever Virus, een virus waar apen vatbaar voor zijn.
Tetanus: een infectie met de bacterie Clostridium Tetani, in het echte leven gevaarlijk voor Mens en Dier. De bacterie komt dikwijls via een open wonde in het lichaam binnen. Mensen die gewond geraken, krijgen soms een tetanusvaccin bij de behandeling.
Tularemie: wordt veroorzaakt door de bacterie Francisella Tularensis. Tularemie is in Het Echte Leven gevaarlijk voor Mens en Dier, en wordt verspreid door vliegjes en teken. Volgens Wikipedia behoort de bacterie tot de gevaarlijkste soorten die er zijn - kennelijk zijn er maar weinig bacteriën nodig om een Mens te besmetten... gelukkig komt dit maar zelden voor.
Ulceratieve Stomatitis: Stomatitis is een ontsteking van het mondslijmvlies (denk maar aan de bekende en pijnlijke aften).
Vogelgriep: komt volgens Wikipedia vooral voor bij hoenderachtigen.

In Den Beginne verkeerde ik nog in de veronderstelling dat Planet Zoo de logische ziekteverschijnselen volgde: Vogelgriep bij Vogels, Herpesvirus Schildpadden bij Schildpadden en dergelijke. Ik ben hier recent anders over gaan denken toen mijn Kangoeroes de Vogelgriep kregen... Hoe je het Onderzoek naar Dierenziekten best aanpakt? Een vast stramien volgen lijkt zinloos, aangezien de ziektes kennelijk willekeurig optreden als er een Dier ziek wordt. Ik raad je dan ook aan om, zodra je Dierentuin financieel goed draait, een extra Dierenarts-onderzoeker aan te nemen, die zich uitsluitend met Onderzoek naar ziektes bezig houdt.

Terug naar de Planet Zoo-portaalsite