Benigne Paroxismale Positieduizeligheid/vertigo (BPPD/BPPV)

TWEE BELANGRIJKE DISCLAIMERS:

Deze webpagina is alleen bedoeld als kennismaking. Ik ben geen dokter. Als je zelf met ziekte en handicap te maken krijgt, ga dan te rade bij een arts.
Ik doe mijn best om mijn informatie uit betrouwbare bronnen te halen. Niettegenstaande is het altijd mogelijk dat er ergens een fout insluipt. Als je een fout vindt, mag je mij dat steeds laten weten.

De stoornis

Benigne Paroxismale Positieduizeligheid/vertigo, dikwijls afgekort tot BPPD of BPPV, is een evenwichtsstoornis die duizeligheid veroorzaakt. Het is de belangrijkste oorzaak van duizeligheid (ongeveer 25 % van de gevallen), en komt meer voor bij dames dan bij heren. De naam betekent:

Benigne: goedaardig
Paroxismale: de stoornis treedt op in aanvallen (vooral in de ochtend en tijdens de nacht)
Positieduizeligheid of -vertigo: "vertigo" betekent "duizeligheid".

Het mechanisme: wat gebeurt er precies bij BPPV?

Je weet ongetwijfeld al dat het evenwichtsorgaan zich in het binnenoor bevindt. Het evenwichtsorgaan is opgebouwd uit onder meer drie semi-cirkelvormige kanalen. Deze jongens staan loodrecht op elkaar en ze luisteren naar de namen Anterieur semi-circulair kanaal, Horizontaal semi-circulair kanaal en Posterieur semi-circulair kanaal. In twee "uitstulpingen" onder die kanalen bevinden zich gehoorsteentjes ("otolieten").
Samen zijn deze organen gevoelig voor veranderingen in het evenwicht: de semi-circulaire kanalen zijn gevoelig voor draaibewegingen, en de uitstulpingen zijn gevoelig voor links/rechts en boven/onderbewegingen. Ze leveren ook informatie over de lichaamshouding t.o.v. de zwaartekracht.
BPPV ontstaat wanneer gehoorsteentjes van hun plaats raken, en in de semi-circulaire kanalen terechtkomen. Daar prikkelen ze het evenwichtsorgaan, wat de patiënt duizelig kan maken.

Gevolgen en symptomen

Uiteraard is er de duizeligheid. Deze ontstaat door een verandering in de stand van het hoofd en verdwijnt dikwijls als deze beweging herhaald wordt.
Soms worden mensen tijdens een aanval misselijk, wat kan "ontaarden" in overgeven.
Bij sommige mensen treedt er ook nystagmus op; dit is een moeilijke naam voor snelle oogbewegingen.
Sommige mensen reageren op BPPV door bewegingen die een aanval uitlokken, te vermijden. Dit bemoeilijkt echter de genezing en kan leiden tot nekproblemen.

Drie vormen

De mate waarin de symptomen optreden, is afhankelijk van het semi-circulaire kanaal dat "verkeerd" geprikkeld wordt. Men onderscheidt drie types:

In het Posterieure kanaal kan BPPV de aanleiding zijn tot overgeven. De duizeligheid is eerder kort (minder dan een minuut). Dit is de meest voorkomende vorm; 81 tot 83% van de mensen met BPPV hebben dit type.
In het Horizontale kanaal (10 tot 18% van de gevallen) varieert de duur van de duizeligheid.
In het Anterieure kanaal (1 tot 2% van de gevallen) duurt de duizeligheid korter (ook minder dan een minuut).
Soms komen combinaties voor (bij ongeveer 5% van de gevallen).

Oorzaak

Bij jongeren (jonger dan 50) is hoofdletsel de belangrijkste oorzaak. Bij mensen ouder dan 50 is de voornaamste oorzaak de "slijtage" van het binnenoor. Dikwijls (in meer dan de helft van de gevallen) wordt er echter geen aanwijsbare oorzaak gevonden.

Waarom hebben mensen met BPPV het soms moeilijk?

BPPV is kennelijk een zeer frustrerende aandoening. Ik heb een collega met BPPV en zij was lange tijd "uit roulatie". Ze voelde zich niet ziek, er was alleen die duizeligheid die haar verhinderde om te werken, en dat was niet bepaald fijn voor haar.

Hoe worden ze geholpen?

BPPV geneest dikwijls spontaan na ongeveer 4 weken, al kan de stoornis soms terugkeren. Vele patiënten zijn gebaat met speciale lichaamsoefeningen: de zogenaamde Epley-beweging, Semont-beweging, de "Barbecue Roll" en Brandt-Daroff-oefeningen.
Medicatie heeft geen nut.

Terug naar de lijst met Handicaps